Żywność ekologiczna jest produkowana bez dodatku nawozów sztucznych i bez pestycydów, przy jednoczesnym zachowaniu żyzności gleby i różnorodności biologicznej. Zasady wytwarzania żywności ekologicznej określone zostały w rozporządzeniu Rady (EWG) 2092/91 dotyczącym produkcji ekologicznej oraz znakowania produktów rolnych. Produkty ekologiczne muszą posiadać odpowiednie certyfikaty unijne. Nie należy mylić pojęcia „żywność ekologiczna” z terminem „zdrowa żywność”.
W Polsce od 2004 roku produkcja ekologiczna żywności jest regulowana prawnie, dzięki rozporządzeniu Unii Europejskiej odnoszącym się do rolnictwa ekologicznego, znakowania produktów i środków spożywczych.
Produkty ekologiczne muszą mieć na opakowaniu znak rolnictwa ekologicznego (na mocy Rozporządzenia Rady EWG nr 2092/91 z 21 czerwca 1991 r.). Znak EKO jest gwarancją jakości. Konsument może być pewny, że dana żywność została wyprodukowana zgodnie z zasadami oraz że była kontrolowana przez specjalistów. Certyfikat przyznawany jest na rok, po upływie tego terminu gospodarstwo ekologiczne (to są pola, łąki, pastwiska, wybiegi dla zwierząt, urządzenia, budynki inwentarskie, magazyny itd., ale też księgi rachunkowe, dowody zakupu środków do produkcji, etykiety, bilans zbiorów) zostaje poddane ponownej kontroli.
Gospodarstwa ekologiczne, które proponują nam eko żywność, muszą sprostać trzem głównym wymogom. Po pierwsze, produkcja ekologiczna żywności nie może zaburzać i obciążać środowiska naturalnego. Po drugie, gospodarstwo powinno być jak najbardziej samowystarczalne. Po trzecie, produkcja musi się przyczynić do rozwoju wsi i rolnictwa.
Jak już wspomnieliśmy, gospodarstwo ekologiczne powinno być w jak największym stopniu samowystarczalne, dlatego produkty ekologiczne nie mogą mieć kontaktu ze środkami chemicznymi, pestycydami, regulatorami wzrostu. Gospodarstwo ekologiczne powinno w miarę możliwości ograniczyć korzystanie z maszyn. Rolnik powinien zwrócić szczególną uwagę na czystość gleby i wód gruntowych. Podstawą gospodarki będą więc naturalne odpady – gnojowica, kompost, obornik.
Choć niektóre produkty ekologiczne, jak wędliny czy mleko, mają krótszy okres przydatności do spożycia, to akurat w przypadku owoców i warzyw jest odwrotnie. Dzięki wyższej zawartości witaminy C, która jest naturalnym konserwantem, np. ekologiczne truskawki po kilku dniach obeschną, ale nie zgniją jak te z supermarketu.
Zwykle jest też brzydszy. Owoce i warzywa ekologiczne są niepryskane - rosną więc mniejsze, bardziej krzywe i czasem mają ślady po "robaczku". Jednak ich walory smakowe i zdrowotne przewyższają niedostatki urody.
