Złoto faraonów.
Czarnuszka to roślina znana i wykorzystywana przez człowieka od tysięcy lat. Najpiękniejsze Egipcjanki – Kleopatra i Nefretete używały jej oleju do pielęgnacji skóry i włosów. Duże zapasy ziaren czarnuszki odnaleziono również w grobowcu faraona Tutenchamona – najprawdopodobniej miały zapewnić potężnemu władcy Egiptu dobre zdrowie w zaświatach. W starożytnej Grecji, filozof i lekarz Hipokrates przepisywał ją swoim pacjentom na zaburzenia układu trawienia, niesprawność wątroby czy dolegliwości skórne. W legendarnej „Historii naturalnej” Pliniusz Starszy przypisuje czarnuszce dziesiątki właściwości prozdrowotnych i określa mianem jednej z najzdrowszych roślin świata. Rzeczywiście, ziarenka czarnuszki siewnej (Nigella sativa) mają niezwykłą moc.
Roślina o wielu imionach i zastosowaniach.
Czarnuszka pochodzi z Azji Mniejszej, ale jest gatunkiem mocno ekspansywnym – w krótkim czasie rozsiała się po Basenie Morza Śródziemnego i północnej Europie. Jej zastosowanie od zawsze było tak szerokie, że istnieje wiele nazw, pod którymi była znana. Kąkolnica, panna w zieleni, czarny kmin, czarnucha, czarny sezam to tylko niektóre z nich. Często była dodawana do chleba czy sera, ponieważ głęboki, korzenny smak jej ziarenek nie tylko podnosił walory smakowe wypieków i nabiału, ale też przedłużał ich świeżość. Czarnuszkę spożywano również na surowo – żując nasionka. Wykorzystywano ją do aromatyzowania gorących napojów oraz wina, używano jako przyprawy podobną do pieprzu. Jej niepowtarzalny aromat nadaje daniom orientalnego, korzennego posmaku, więc czarnuszka jest do dziś powszechnie stosowana w kuchniach wielu narodów świata.
Co drzemie w małych, czarnych ziarenkach?
Nasiona czarnuszki zawierają ponad 100 odkrytych przez naukowców substancji, które pomagają nam zachować dobre samopoczucie i zdrowie. Nie sposób wymienić wszystkich, ale kilka najważniejszych to:
- witaminy: A, E, F, B1, B3, B6, biotyna
- związki mineralne, między innymi selen, żelazo, sód, potas, cynk czy wapń
- fitosterole i fosfolipidy
- bogate, nasycone kwasy tłuszczowe
- wszystkie niezbędne białka i aminokwasy
- tymochinon, limonen, karwon, karwakrol, czyli cenne olejki eteryczne
- saponiny, alkaliody, flawonoidy
Wszystkie te substancje w połączeniu dają niezwykłą mieszankę, o której Mahomet mawiał, że „leczy wszystko poza śmiercią”.
Czarnuszka w walce z AZS i alergiami
Czarnuszka siewna to doskonałe oręże w walce z bardzo trudnym atopowym zapaleniem skóry, również u małych dzieci. Czarnuszka to naturalny antybiotyk i sposób na odporność. Wysokie stężenie olejków eterycznych (głównie tymochinonu) sprawia, że jest przeciwzapalna (doskonale leczy rany, zmiany skórne, pęknięcia), antybakteryjna (odkaża i oczyszcza powstałe uszkodzenia skóry i błon śluzowych), uspokajająca (zmniejsza stres oksydacyjny) i rozkurczowa (szczególnie ważne dla astmatyków!). Czarnuszka pomaga też na ranki, które są często rozdrapywane, szczególnie przez małe dzieci. Badania naukowe potwierdziły, że czarnuszka siewna łagodzi przebieg astmy oskrzelowej, AZS, łagodzi objawy alergii (również te wewnątrz ciała) oraz trądziku.
Czarnuszka dobra dla cukrzyków
Dzięki całemu bogactwu dobrych kwasów tłuszczowych i białek oraz witamin i steroli, czarnuszka jest zalecana dla cukrzyków obu typów choroby. Olej z ziarenek czarnuszki reguluje wydzielanie insuliny i pracę trzustki. To również tymochinon odpowiada za obniżanie stężenia glukozy we krwi, a kwecetyna zmniejsza ilość wydzielanego do wątroby glikogenu. Udowodniono, że zmniejsza ona wydzielanie insuliny przez trzustkę aż o 70 %. Badania laboratoryjne udowodniły tez, że czarnuszka doskonale radzi sobie z osteopatią, która jest jednym z głównych powikłań cukrzycowych.
Jak można wykorzystać czarnuszkę?
Czarnuszka to wdzięczna roślina – z jej bogactwa możemy czerpać w bardzo prosty i przystępny sposób. Certyfikowane nasiona czarnuszki BIO można spożywać bezpośrednio, dodając je do sałatek, zup czy dań gorących, jak i piec z nimi pyszne, zdrowie pieczywo.
Przepis na łatwy chleb z czarnuszką podajemy poniżej:
pół kilograma mąki pszennej 550 lub chlebowej
5 dag świeżych drożdży lub 1 opakowanie suszonych
1 łyżka soli, na przykład morskiej drobno mielonej
1 całej jajko
2 łyżki cukru, na przykład trzcinowego BIO
1 łyżka ziaren czarnuszki BIO
2 łyżki oliwy, na przykład pysznej oliwy BIO extra virgin
WYKONANIE:
Jeżeli nasz chleb pieczemy na drożdżach świeżych, mieszamy je z 1 łyżką ciepłego mleka i cukrem, czekamy, aż zaczną pracować. Jeśli używamy drożdży suchych, dodajemy je po prostu do mąki. Mąkę przesiewamy do dużej miski lub na blat, dodajemy drożdże i solimy. Dolewamy tyle wody, by móc zagnieść delikatne, miękkie ciasto. Ciasto wyrabiamy, aż będzie sprężyste i miękkie. Przekładamy je do miski wysmarowanej oliwą i dajemy mu urosnąć około godzinę. Przez ten czas ciasto podwoi swoją objętość.
Ciasto dzielimy na dwie części, formujemy bochenki, układamy na blasze posmarowanej oliwą lub przekładamy do natłuszczonej keksówki. Bochenki smarujemy rozmąconym jajkiem i posypujemy czarnuszką. Pieczemy przez 10 minut w 190 stopniach, po czy zmniejszamy temperaturę do 160 stopni i pieczemy około 20 minut. Po upieczeniu chleby zostawiamy do całkowitego wystygnięcia.
